Aleksandr Bogdanov biografisi
Aleksandr Bogdanov, 1908 yılında Petersburg ’da yayınlanan ve büyük merakla karşılanan “Kızıl Yıldız” adlı konusu Mars’ta geçen bilim kurgu türü romanını yazdı
Aleksandr Bogdanov, 22 Ağustos 1873 tarihinde Sokółka, Rus İmparatorluğu (şimdiki Polonya) ’da hoca bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Belli Başlı adı Alyaksandr Malinovsky ’dur. Tıp eğitimi için girdiği Moskova Üniversitesi‘nden mezun olamadan, Narodnaya Volya grubuna abone olmak suçundan tutuklandı. Tula şehrine sürgün edilen Bogdanov, Kharkiv Üniversitesi‘nde eğitimine devam etti. Tula şehrinde eğitimine devam ederken de devrimci faaliyetlerine devam etti. 1899 yılında üniversiteden doktor olarak mezun oldu.
1899 yılında “Doğadaki kolay elementlerin muhtemel tarihi” adlı kitabını yayınlayınca Çar polisi göre yeniden tutuklanıp 6 ay hapis yattı ve sonra Vologda’ya sürgün edildi. Sürgün döneminde sosyal adalet, ekonomi-politik ve felsefe üstüne araştırmalar yaptı. 1903 yılında Bogdanov takma ismini alarak Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin Bolşevik fraksiyonuna katıldı. 1904 yılında yurt dışarıya Vladimir Ilyich Lenin ’le tanıştı.
Aleksandr Bogdanov, uzun yıllar, Vladimir Ilyich Lenin ’in yakın egzersiz arkadaşı olarak Rusya Sosyal Halkçı İşçi Partisi (RSDİP) içinde faaliyet yürüttü.
Bolşevikler arasında takriben 6 yıl her tarafında en önde gelen isimlerden birisi olan Bogdanov, 1904-1906 yılları aralarında 3 ciltlik felsefi eseri “Ampriyo-Monizm”i yayınladı. Bogdanov bu eserinde Marksizm ile Ernst Mach, Wilhelm Ostwald, Richard Avenarius gibi filozofların görüşlerini birleştirmeye çabaladı. Bu egzersiz meşhur marksist Nikolay Buharin ilk önce elde etmek üzere çoğu kişiyi etkiledi.
1905 yılında başarısız Rus Devriminden sonradan Aleksandr Bogdanov, Duma‘daki Sosyal Halkçı vekillerin geri çağrılmasını, partinin adamakıllı yer altına çekilmesini savundu ve bu konuda karşıt fikirlerde olan Vladimir Ilyich Lenin‘le karşısında karşıya geldi. Uzun süre devam eden bu karşıtlık 1908 yılında adamakıllı uzlaşmaz bir ülkü geldi. Bu ayrışmada bolşeviklerin çoğunluğu Vladimir Ilyich Lenin‘in yanına yer alırken, Vladimir Ilyich Lenin bu dönem kaleme aldığı “Materyalizm ve Ampiryokritisizm” kitabıyla Bogdanov’u felsefi idealizmle yapmakla suçladı.
Aleksandr Bogdanov, 1908 yılında Petersburg ’da yayınlanan ve büyük ilgiyle karşılanan “Kızıl Yıldız” adlı konusu Mars’ta geçen bilim kurgu türü romanını yazdı. sonra 1918 ve 1929 yıllarında yeni basımları yapıldı. Kitap, Maksim Gorki, Anatoli Vasilieviç Lunaçarski, Andrey Platonov, Aleksey Nikolayeviç Tolstoy ve Ivan Antonovich Yefremov gibi dönemin önde gelen yazarları kadar takdir edildi.
Aleksandr Bogdanov, Vladimir Ilyich Lenin‘le düştüğü anlaşmazlık sonucunda 1909 Haziran’ında Paris‘te düzenlenen bir konferansla Bolşevik fraksiyondan atıldı. Bunun üzerine İtalya‘nın Capri adasındaki Anatoli Lunaçarski ve Maksim Gorki‘nin yanına dışarı giden Bogdanov çalışmalarına burada devam etti. Boykotçular (otzovists) olarak anılan bu karşı taraf grup burada bir parti okulu kurdular. 1910 yılında Bologna’ya taşıdıkları bu parti okulunda 1911’e dek eğitim verdiler. Çok geçmeden Lenin ve yandaşları da Paris‘te bu gruba karşısında bir parti okulu oluşturdu. Fakat bu çalışmaların bir sonuç vermemesi üzerine Bogdanov siyasetten uzaklaştı ve 1914’te çıkan bir afla Rusya‘ya geri döndü.
1913-1917 yıllarında iki ciltlik yapıtı Genel Örgütsel Bilim ’i yazdı. Bu yapıtta, daha sonraki gelişimini sibernetikte bulan, ters bağıntının, modellemenin, incelenen cismin sistem analizinin ilkeleri ve benzeri gibi bir dizi us ileri sürdü.
Aleksandr Bogdanov, Birinci Dünya Savaşı‘na değin yoğun bilimsel çalışmalar yaptı. Birinci Dünya Savaşı süresince doktorluk yapan Bogdanov, Ekim Devrimi‘nde hiçbir rol almadı. Bolşeviklerin iktidarı almasıyla beraber, kendisine sunulan partiye her tarafta katılma tekliflerini geri çeviren Bogdanov, 1922‘ye değin, bilimsel çalışmalara daldı. Önceden araştırmaya başladığı konularda ciddi ilerlemeler kaydeden Bogdanov, sibernetik teorisinin öncülü oldu. 1918 yılında ekonomi profesörü olarak, yeni kurulan Sosyalist Sosyal Bilimler Akademisi’nin yöneticiliğine getirildi.
Aleksandr Bogdanov, 1917 yılında Rusya‘da gerçekleşen Ekim Devrimi ’nden sonradan kendisini biyoloji ve tıp alanlarında çalışmaya verdi.
1920 yılında Sovyetler Birliği’nde kurulan proleter sanat hareketi Proletkult’un kuruculuğunu ve baş teorisyenliği Bogdanov yaptı.
1923 yılının yazında Aleksandr Bogdanov, hükümet muhalifi İşçi Gerçeği grubunu desteklediği gerekçesiyle gizli polis kadar tutuklandı ve 5 hafta baştan başa sorgulandı. Serbest bırakılmasının arkasından her tarafta bilimsel çalışmalarına siklet verdi. 1924 yılında kan transfüzyonu deneylerine başladı. Aleksandr Bogdanov, bu deneylerle hiç yaşlanmayan sonsuza dek genç insanı yaratma derdindeydi. Bu incelemeler zarfında aralarında Lenin’in kardeşi Maria Ulianova‘nın da bulunduğu çoğu birey Bogdanov’un deneylerine katıldı.
11 kan transfüzyonu deneyi gerçekleştiren Bogdanov, bu deneyler sonunda, deneklerdeki görme bozukluklarının, saç dökülmelerinin durdurulabildiği gördü. Çalışmalarının netice vermesi üstüne 1926 yılında Kanbilim ve Kan Transfüzyonu Enstitüsü’nü kurdu.
1926 yılında dünyada bir ilk olan Kan Nakli Enstitüsü ’nün başkanlığını yaptı ve 1928 yılında kendi üzerinde yaptığı başarısız bir kan transfüzyonu deneyi esnasında, öğrencisinden kaptığı sıtma ve tüberküloz bakterileri sebebiyle hayata gözlerini yumdu.
Aleksandr Bogdanov, 7 Nisan 1928 tarihinde Moskova, Rusya ’da 55 yaşında ölmüştür.
Kitapları :
1899 – Doğadaki kolay elementlerin mümkün tarihi
1904 – Ampriyo-Monizm
1908 – Kızıl Yıldız
1912 – Tektologiya
1913 – Mühendis Menni / Kızıl Yıldız -2
1913 – Genel Örgütsel Bilim
1923 – Proleter Şiir