Yargı Cimcoz biografisi
Türk dublaj ustası, çevirmen
25 Temitbahir’de doğan Hak Cimcoz ’un , annesi Alman, babası topçu subayı bir Türk’tür. Babası Boğazlar Komutanı Miralay Hüseyin Tayfur; annesi ise aslen Alman olup Müslümanlığı kabul etmiş Aliye Bayan ’dı. Miralay Hüseyin Tayfur, Osmanlı Ordusu ’na top olmak için gittiği Almanya ’daki bir baloda tanışmıştı Aliye Hanım ile… Altı yaşındayken ailesi Almanya’ya göç etti. İlköğrenimini 1921’de tamamladıktan sonra Almanya’ya gidip Ortaokul ve lise öğrenimini orada tamamladı. Dönünce ağabeyi Ferdi Tayfur ’la birlikte 1931 yılında dublaj yapmaya başlayan Cimcoz, Türk sinemasının önde gelen bayan oyuncularından Belgin Irtifa, Türkan Şoray, Fatma Girik, Filiz Akın, Muhterem Nur, Sezer Sezin, Neriman Köksal, Zeynep Sırmalı, Ayfer Feray gibi çoğu sanatçıyı uzun yıllar beyazperde de seslendirdi.
O günlerde Toprak Mahsulleri Ofisinde mütercim (tercüman) olan Yargı Cimcoz, dublajcılığı bir raslantı sonucu başladı. 1931’de Ferdi Tayfur (O yıllarda Lorel Hardy‘i seslendirirdi) eşi Melek Kobra ile İpek Film stüdyosunda seslendirme yapmaktadırlar. Melek’in hastalandığı bir gün Ferdi Tayfur kız kardeşini çağırır. Böylece Yargı Cimcoz‘un seslendirme çalışmaları başladı. İlk seslendirdiği film ise ‘King Kong ’ olur. Devlete Ait bir kurumda da çalıştığı için adı Seniye Sonku olarak kayıtlara geçer.
Yargı Cimcoz Fotoğraf yapmadı, seramikle uğraşmadı lakin 1951‘de Maya Sanat Galerisi ’ni Beyoğlu‘nda kurdu ve yönetti. Bu modern sanatın gelişimine katkı karşılayan mekanlardan biri ve Türkiye ’de açılan ilk özel galeridir. Galeri beş sene her tarafında ayakta kalmayı başardı.
Almanca ‘dan unutulmaz çevirileri başarıyla yaptı. Fitne Fücur imzasıyla yıllarca dedikodu yazıları yazdı. Gazetecilik yaptı. Türkiye’nin ilk söylenti yazarlarındandı. Hafta, Salon, Tarif, Aydede, Tef gibi dergilerde sözünü sakınmayan yazılar yazdı. Türkiye’nin birincil rivayet yazarlarındandı. Kim, kimle, nerede, ne yaptıysa onun dilinden kaçmadı. Köşesinin adı ‘Fitne Fücur’du.
Yeditepe, Varlık, Yeni Ufuklar dergilerine (1950-1970), şiir, hikaye ve kitap tanıtımı yazıları da yazar Adalet Cimcoz , Alman edebiyatından (Bertolt Brecht, Franz Kafka, B. Traven, Georg Büchner, T.Dery vb.) çeviriler yaptı. Franz Kafka ’dan Milena ’ya Mektuplara Türk Dil Kurumu 1962 (en iyi tercüman ) Çeviri ödülü ’nü kazandı.
1936′dan ölümüne kadar seslendirme sanatçısı olarak çalıştı.
Yargı Cimcoz‘a dostları “Ada” diye seslenirlermiş.
Adalet Cimcoz dönemin ünlü avukatı Mehmet Ali Cimcoz ile 1930 da evlendi.
Meşhur dublaj sanatçısı ve yazar Hak Cimcoz 13 Mart 1970 ’te İstanbul ’da 60 yaşında kanserden öldü. Mine Söğüt, Adalet Cimcoz’un hayat öyküsünü YKY’dan meydana çıkan bir kitapta ele almıştır. Gazeteci Mine Söğüt, Yargı Cimcoz’un ölümünden sonradan sahaf vitrinlerine düşen fotoğraflarını toparlayarak “Adalet Cimcoz: Bir Yaşam Öyküsü Denemesi” adlı kitabı yazdı.
Adalet Cimcoz Eserleri:
Çeviri:
Vefat Gemisi (B. Traven, roman, 1957),
Sezuanın İyi İnsanı (B. Brecht, oyun ve üç öykü, 1961),
Milena ’ya Mektuplar (Franz Kafka, 1961),
Dinamit (B. Traven, öyküler, 1963),
Leonce ile Lena (Georg Büchner, oyun, 1963),
Galileo Galilei (B. Brecht, oyun, 1963),
On Dakka Daha Sonra Buffalo (Günter Grass, 1964),
Bay Puntila ile Uşağı Matti (B. Brecht, oyun, 1965),
Eğlentili Bir Gömme Töreni (Tibor Dery, öyküler, 1967),
Kafka ’nm Sevgilisi Milena (Margarete Buber-Neumann, 1967),
Adanmış Topraklar Üstünde (sosyal hiciv, Efraim Kişon, 1969).