Enrico Fermi biografisi
İtalyan fizikçi. 1938 Nobel Fizik Ödülü sahibi.
ABD ’de Atom enerjisi projesinde atama alır ve bu alandaki çalışması çekirdek ayrılma¬sine yol açtığı için, atom bombasının babası olarak bilinir.
Enrico Fermi, 29 Eylül 1901 tarihinde Roma İtalya ’da doğmuştur. Babası Roma polis şefi Alberto Fermidir. 1918’de Pisa Üniversitesini kazandı ve 4 sene daha sonra mezun oldu. 1923’de İtalyan hükümetinden burs kazandı ve Göttingen üniversitesine Almanya ’ya gitti. 1924’de Rockefeller bursuyla Leiden Üniversitesi ’ne gitti, benzer sene Floransa Üniversitesi‘nde matematiksel fizik dersleri vermek için İtalya‘ya gitti.
1926’da Enrico Fermi günümüzde Fermi istatistiği olarak aşina Pauli parçaçıklarının istatistiğini keşfetti. 1927’de Fermi, Roma Üniversitesi‘nde teorik fizik profesörü oldu. Bu görevini, Nobel ödülünü aldıktan derhal sonra, 1938’de Benito Mussolini‘nin faşist dikka’ya göç edinceye değin sürdürdü.
Nötron bombardımanı ile radyo aktif transuranyum elementlerinin elde edilmesi ile ilgili çalışmalarından nedeniyle, 1938 yılında nobel fizik ödülünü kazanmıştır.
Ama esas ilerlemesini çalışmalarını elektron ve atom çekirdeği üzerine yaptığı vakit gerçekleştirdi. 1934’de Beta bozumu Teorisini geliştirerek Pauli’nin radyasyon Teorisi ile birleştirdi. Curie ve joliot’ un suni radyasyonu keşfinden sonradan notron bombardımanına tutulan öyle ya da böyle her elementin nükleer dönüşüme yan olduğunu keşfetti. Bu araştırma, yavaş notronların ve Nükleer Fission’un keşfine, hem o zamana dek periyodik tabloda bilinen elementlerden ayrı elementlerin bulunmasına yol açtı.
Bu çalışmalarına Amerika’da da devam etti. Amerika’ya varışından anında sonradan önce Colombia Üniversitesine kabul edilmiş sonradan da Chicago Üniversitesine profesör olarak atanmıştır. Hahn ve Strassmann’nin 1939’un başlarında fission’u keşfinden sonradan ikincil notronların yayma ve zincirleme tepkime olasılığını hesapladı. birçok deneyden daha sonra kontrol altındaki birincil zincirleme reaksiyonu gerçekleştirdi. Bundan daha sonra atom bombası yapımındaki sorunların aşılmasında manâlı rol oynadı, Manhattan Projesi liderlerinden biriydi. Nötronları soğurmak ve böylece reaksiyonun hızını kontrol etmek amacıyla, atom piline kadmiyum çubuklar yerleştirildi. Kadmiyum çubuklar yavaş yavaş çekildi ve kendi kendine aralıksız zincir tepkime gözlendi. Fermi’nin bu başarısı, dünyada ilk nükleer reaktörün imali ve atom çağının başlangıcı olmuştur.
Fermi’nin teorik ve deneysel fiziği konu alan çoğu yayımı vardır. Bunlardan bazıları, elektronik gazların istatistiğinin hesabı ve Paul’i parçacıklarından oluşan gazları konu alan “Sulla quantizzazione del gas perfetto monoatomico”, Rend. Acini (Thomas-Fermi atom modeli) ve atomik özelliklerin hesaplanmasında yeni bir yaklaşımı (semiquantitative method) inceleyen Quantentheorie und Chemie, Leipzig, 1928, Über die magnetischen Momente der Atomkerne, Z. Phys., 1930, Tentativo di una teoria dei raggi ß, Ricerca Scientifica, 1933 sayılabilir.
1944’de Enrico Fermi Amerikan vatandaşı oldu. II. Dünya Savaşından sonradan 1954′ de ölümüne kadar sürecek olan nükleer çalışmaları için Chicago Universite ‘sinden profesörlük teklifini kabul etti. Yaşamının son yıllarında Fermi kozmik ışınların kaynağını araştırmakla geçirdi. Sonunda kozmik ışınların koskocoman enerji kaynakları olduğunu bildiren bir kuram ilerletti.
Ona Nobel ödülü 1938 yılında yavaş notronların yarattığı radyasyon ve nükleer enerji alanındaki çalışmalarından nedeniyle verildi.
Profesör Enrico Fermi, Laura Capon ile 1928’de evlendi. Giulio adında bir oğlu Nella adında bir kızı vardır.
Enrico Fermi 29 kasım 1954‘de Chicago’da kanserden öldü.
Ölümünden sonraki sene keşfedilen 100 atom sayılı elemente onun anısına fermiyum adı verildi.