Ayşen Gruda biografisi
Türk Sineması ve Tiyatrosu’nun “Domates Güzeli” lakaplı oyuncusu.
Ayşen Gruda, 30 Kasım 1945 tarihinde Erman Ailesi ’nin ortanca kızı olarak istanbul, Yeşilköy ’de Osmanlı vaktinde karargâh olarak kullanılan bir köşkte doğdu. Babası kara tren makinistiydi. Komedi yeteneği, çocuk yaşta Yeşilköy’deki evlerinde Ermeni komşularının taklidini yaparken ailesi tarafından keşfedildi. Lise ikiye bu arada babası vefat etti. Geçimini Sağlama sıkıntısı yüzünden okulu bırakıp çalışmaya başladı. Kardeşi Ayben Erman ve ablası Ayten Erman da kendisi gibi oyuncu olacaktı. Televizyon için yaptığı skeçlerden birinde canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonradan lakabı “Domates Güzeli” olarak kaldı.
Ayşen Gruda, Tevfik Bilge ’nin turne tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa başladı. İlk rolü 1962 yılında “Kongre Eğleniyor” adlı vodvilde ufak bir hizmetçi rolü idi. 1977 yılında 16 yıllık televizyonda bir komedi programı içinde yayınlanan skeçte canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonra cümbür cemaat tarafından tanındı.
Ayşen Erman, Ankara Meydan Sahnesi ’nde tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile tanışıp evlendi. Kızları Elvan Gruda doğunca Ayşen Gruda bir zaman tiyatroya ara verdi. Bu evlilik uzun sürdü. Ayşen Gruda, Yılmaz Gruda ’dan 1976 yılında boşandıktan sonra da soyadını kullanmayı sürdürdü.
Ayşen Gruda sonradan yakın dostu Adile Naşit ’le birlikte, Ertem Eğilmez filmlerinin çekirdek kadrosunda yer aldı.
Ayşen Gruda, “Mum Söndü“, “Deve Kuşu Kabare“, “Hababam Sınıfı Müzikali“, “Yedi Kocalı Hürmüz” gibi kabare ve müzikallerde yer aldı. Tiyatronun yanı sıra da çoğu televizyon programında skeçlerde ve dizilerde oyunculuk yaptı. Sinemada “Tosun Paşa“, “Süt Kardeşler“, “Şabanoğlu Şaban“, “Hababan Sınıfı“, “Neşeli Günler” gibi birçok klasikleşmiş Türk sineması örneklerinde oynadı.
2014 yılında senaristliğini ve yönetmenliğini Cem Yılmaz ’ın yaptığı “Öyle Yakında” adlı sinema filminde Cem Yılmaz, Ozan Güven, Başarı Algöz, Özkan Uğur, Çağlar Çorumlu, Şirincan Çakıroğlu, Tülin Özen ile birlikte rol aldı.
Ayşen Gruda, 1965 yılında tiyatrocu Yılmaz Gruda ile evlendi. Elvan Gruda adında bir kızı oldu. Bu izdivaç uzun sürdü. Boşandılar.
Ödüllerinden Bazıları:
2006 – 11. Sadri Alışkın Ödülleri – En İyi Muavin Kadın Oyuncu – Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?
2010 – 47. Uluslararası Altın Portakal Film Festivali – En İyi Yardımcı Bayan Oyuncu (Kağıt)
Ayşen Gruda’nın Süre gazetesine verdiği röportaj :
Ayşen Gruda, Türk sinemasının sevilen bayan oyuncularından biri. her zaman bir başrol oyuncusu değin uyarı çekti. Onun hakkında herkesin merak ettiği tek bir konu var: Yıllardan Beri bağlı karakterlerde oynayan bir oyuncu olarak ayakta kalmayı nasıl başarmıştı? Ne hokka gibi burnu, ne de yay gibi kaşları vardı; ama ekrana yakışan yüzü ve karizmasıyla oyunculuğunu konuşturuyordu. böylece, kadın komedyen deyince akla gelen birincil isimlerden oldu… Diğer ad ise Perran Kutman. Türkiye onlardan sonradan az daha kadın komedyen yetiştiremedi. Gruda, bunun nedenini kimsenin bilmediğini söylüyor. Şimdilerde Hisseli Harikalar Kumpanyası ’nda ve Fesupanallah dizisinde oynayan artist, pek fazla insanın zannettiği gibi ‘evde kalmış kız kurusu ’ rollerinin kadını yok. Domates güzeli ise hiç yok. Çünkü Gruda, “Ben hayatı, aşkları doymuş batmış yaşamış çok mutlu bir kadınım. Erkekler benim için az kalsın cinayet işliyordu.” diyor.
Sizin de rol aldığınız Kemal Sunal ’lı, Şener Şen ’li filmler, defalarca seyredilmesine karşın yine de reyting alıyor. Günümüz dizilerİ yıllar sonradan izlendiğinde benzer keyfi verir mi?
Eğer günlük değil aktüel konuları işliyorlarsa keyif verir. Güncelden kastım politika, trafik, kadın-erkek, hekim-hasta ilişkileri gibi modası geçmeyecek konular… İkisi aralarında ince bir teferruat vardır. Mesela İkinci Bahar dizisi derhal tekrarlanıyor. Benzer zevkle izleniyor.
Alt karakterlerde oynayıp da yıllarca ayakta kalan oyuncu sayısı az…
Tabii ancak insanın fiziği fazla kayda değer. Ekrana yüzünüzün yakışması gerekiyor. Bu illa hokka burun, pamuk ağız, yay kaş yok. Karizmanız önemli. Birinci niçin bu. İkincisi; ben Istek Film ekolünden geliyorum. Orada başrol, son rol diye bir şey yoktu. Sadece program metni vardı ve hepimizin o senaryoya hakkıyla hizmet etmesi beklenirdi. Biz çok özgür oyunculardık, ama başı anlamsız değildik. Istek Film ’de fazla sıkı bir disiplin vardı. Bunların açık havada da ben bir komedyenim. Komedyen her rolü oynar. Ast rol, orta rol, kenar rol yoktur. Bir film seyredersiniz, küçücük bir rol hafızanıza kazınır. Olay budur.
Kemal Sunal filmlerde çok komikti; lakin gerçek hayatta çok önemli olduğu söyleniyordu. Siz de böylece misiniz?
Ben işimi yapıyorum. Güler Yüzlü güler, gülmeyen gülmez. Bir doktoru otobüste ameliyat yaparken hiç gördünüz mü? Ben bir oyuncuyum. İşimi yaptığım yer set, tiyatro sahnesi. Karşılığında da para alırım. Hakiki hayatta insanları güldürmek gibi özel bir görevim yok.
Kişilik olarak eğlenceli biri misiniz diye sormuştum…
Ayşen dürüst, sözü dinlenir, sözüne güvenilir, işinde disiplinli, yüreğini iyi tutmaya çalışan biri.
Türkiye bayan komedyen yetiştirme konusunda başarısız mı?
Kadın komedyenlerin sayısı ülkemizde de, dünyada da azdır. Bunu rahmetli Oğuz Aral, Gani Müjde ve bu işle uğraşan bir istif insanla konuştuk. Bir türlü işin içinden çıkamadık. Ya kadınlara bile bile süreklilik yazılmıyor, erkek dominant senaryolar yazılıyor veya kadın, estetiğinden endişe duyuyor, kendini ayırmak istemiyor. Hicvin babası, koskoca Oğuz Aral bile çıkamadı işin içinden… Bilemiyorum.
Eski filmlerinizde kendinizi izleyince ne hissediyorsunuz?
Hiçbir şey. Benim yaptığım meslek laboratuvar işi. Matematik, aritmetik, geometri gerektiriyor. Bir bilim işi olduğu için geriden aldığım derslerle ileri dürüst gidiyorum. Ben o filmleri zaten fazla izlemiyorum. Bir filmi 3 kez izleyebilirim, fakat 23 kere niçin izleyeyim? Bunu anlayamıyorum. Benzer şeyleri izle izle insan delirir. böylece insanlara sormak istiyorum: Acaba bu lezzette diğer şeyler yapılmadığı ve kesintisiz önünüze getirildiği için mi bunları izliyorsunuz?
Ama cümbür cemaat severek ve gülerek izliyor…
Fazla fazla dayatılıyor izleyiciye. Çünkü başka bir şey değil. Ben televizyonların uygun olsam diziden ziyade 2-3 gün sürecek televizyon filmleri yaparım. Yani sinemayla televizyonu birlikte yürüten filmler… Fazla daha iyi ve başarılı işler olur. Bizim filmlerimiz klasik oldu bundan böyle, klasikler eskimez. Kaldırılmasın lakin halk müziği bıktırılmasın. Birazcık nefes aldırsınlar seyirciye, özletsinler.
Oyunculuğun şimdilerde yalnızca görsellik üzerinden yürümesine ne diyorsunuz?
Sinema ayrı, televizyon öbür. Televizyon dizilerinin hangi mantığa dayalı olarak yapıldığını bir yapımcı kadar bilemiyorum. Aramak ki böyle bir istek var. İyi olmayanlar eleniyor zaten.
Ayşen Gruda ’yı eleştirebilir misiniz?
Çok fazla mükemmelliyetçiyim, ailemle ilişkilerimde de anksiyete bozukluğu var denilecek kadar endişeliyim. Zamanım olmadığı için istediğim dek kitap okuyamıyorum. Bunların dıştan eleştirilecek fazla pozitif bir şeyim yok.
Oyunculuğunuzla ilgili…
Ne rol verirlerse oynarım, evvelallah. Çağ çok değişti. Çağdaş tiyatro daha farklı. Dünyada nasıl bir tiyatro akımı var bunları birebir peşine düşüp takip edemiyoruz. Ama böylece bir tarzı olan tiyatroya da azami 10 gün içinde adapte olurum.
Eski oyunculuk tekniklerini mi kullanmaya devam ediyorsunuz?
Oyunculuk teknikleri natürel ancak farklılaşıyor. Yazarların düş güçleri, nasıl bir nefes tekniği kullanılması gerektiği… Bunlar daima araştırılarak yapılacak şeyler. Çağın IQ ’sunun yarım adım ardındaki görüyorum kendimi. Bu benim özeleştirim. Fakat yaparım.
Sizin için hep ‘evde kalmış kız rollerini oynayan bayan, kız kurusu, domates güzeli ’ yakıştırması yapılıyor. Bunlar sizi nasıl etkiledi?
Bak ben sana bir şey söyleyeyim: Erkekler benim için az kalsın suç oluşturan işliyorlardı bir zamanlar. O rol, onlara inanmayın. O bayan ben değilim. Ben farklıyım, oynadığım roller bambaşka. Farklı kadınların acılarını dile getiriyorum. Ben hayatı, aşkları doymuş batmış yaşamış çok mutlu bir kadınım. Benim için üzülmeyin.
Rol Aldığı Bazı Tiyatro Oyunları :
– Dün Gece Yolda Bu Vesileyle Çok Tuhaf Bir şey oldu
– Hisseli Harikalar Kumpanyası-Haldun Dormen
– Papaz Kaçtı-Philip King
– Bizim Derslik-Ferhan Şensoy
– Yedi Kocalı Hürmüz-Vefalı Şendil
– Hababam Sınıfı Müzikali-Rıfat Ilgaz
– Deve Kuşu Kabare-Haldun Taner
– Mum Söndü-Musahipzade Celal
– Ah Evlendim Vah Evlenemedim
Filmleri ve Dizileri :
– Dedemin Fişi (Sinema Filmi)2016
– Kötü Kedi Şerafettin – Hasene (seslendirme)(Sinema Filmi)2016
– Güvercin Uçuverdi (Sinema Filmi)2015
– Seni Seviyorum Adamım (Anneanne) (Sinema Filmi)2014
– Ruhumun Aynası (TV Dizisi)2014
– Ruhumun Aynası (mehpare) (TV Dizisi)2014
– Öyle Yakında (Remziye) (Sinema Filmi)2014
– Meleklerin Mucizesi (Sinema Filmi)2014
– Çakma Hayat (Sinema Filmi)2013
– Qüfür (Anukyan) (Sinema Filmi)2013
– Hoştanlı Kalaylı Saray (Süt Anne) (TV Dizisi)2013
– Bebek İşi (Hayriye) (TV Dizisi)2013
– İbret-i Ailem (TV Dizisi)2012
– Krem (TV Dizisi)2012
– Ya Sonradan (Safiye Hanım) (Sinema Filmi)2011
– Pazarları Hiç Sevmem (Fevziye) (Sinema Filmi)2011
– Leyla ile Mecnun (TV Dizisi) (Hidayet’in Annesi)2012
– Huzurum Kalmadı (Bayan Ağa Dilber) (TV Dizisi)2011
– Kukuriku – Kadın Krallığı (Sinema Filmi)2010
– Gecekondu (Kendisi)Tv Programı2010
– Mecbur Başkan (Sebahat) (TV Dizisi)2009
– Aile Reisi (Domates Güzeli) (TV Dizisi)2009
– Sevgili Düşmanım (TV Dizisi)2008
– Peri Masalı (Müzeyyen) (TV Dizisi)2008
– Mert İle Gert (Mal Varlığı Hala) (TV Dizisi)2008
– Kötüler Konağı (Emine) (Tv Filmi)2008
– Kağıt (Inanılmaz Bayan) (Sinema Filmi)2008
– Gece Gündüz (Hayriye) (TV Dizisi)2008
– Fesupanallah (Yüksel Teyze ) (TV Dizisi)2007
– Cumhur Cemaat (TV Dizisi)2007
– İlk Aşk (Hatice Teyze) (Sinema Filmi)2006
– İki Aile (Rukiye) (TV Dizisi)2006
– Kasırga (Feraye) (TV Dizisi)2006
– Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu (Safiye Ana) (Sinema Filmi)2006
– Ömer Seyfettin: Perili Köşk (Babaanne) (Tv Filmi)2005
– Ömer Seyfettin: Fon Sadristsyn… (Hala) (Tv Filmi)2005
– Deli Yuva (Güllü) (TV Dizisi)2005
– Sen misin Yok misin? (Leman) (TV Dizisi)2005
– Keloğlan Kara Prens’e Aleyhinde (Sultan) (Sinema Filmi)2005
– Hacivat Karagöz Neden Öldürüld… (Kam Belli Başlı) (Sinema Filmi)2005
– Güz Yangını (Rukiye) (TV Dizisi)2005
– Çemberimde Gül Oya (TV Dizisi) (Konuk oyuncu)2004
– Perili Konut (Latife) (TV Dizisi)2004
– Dayı (Muazzez) (TV Dizisi)2004
– Cennet Mahallesi (Hatice) (TV Dizisi)2004
– Yeşilçam Denizi (Dometes Güzeli)Tv Programı2003
– Sultan Makamı (Dursun) (TV Dizisi)2003
– Hababam Sınıfı: Merhaba (Ayşe Hanım) (Sinema Filmi)2003
– Sözde Şakı Sözde Önemli (TV Dizisi)2000
– Aksine Dünya (TV Dizisi)2000
– Bana Babamı Anlat (TV Dizisi)2000
– Evimiz Olacak mı? (Zevahir) (TV Dizisi)1999
– Salacak Öyküleri (TV Dizisi)1998
– İlişkiler (Seher) (TV Dizisi)1997
– Hayvanlara Dokunduk (TV Dizisi)1997
– Başlıca Kuzusu (Cevriye Bayan) (TV Dizisi)1997
– Çılgın Bediş 3. Sezon (Tarih Öğretmeni) (TV Dizisi) 2001
– Mesela Dedik (TV Dizisi)1996
– Palavra Aşklar (TV Dizisi)1995
– Şenlik Var (Aynur) (Sinema Filmi)1994
– İnce İnce Yasemince (TV Dizisi)1994
– Kızlar Sınıfı (TV Dizisi)1994
– Kaygısızlar (Sabriye Kaygısız) (TV Dizisi)1994
– İnsanlık Hali (TV Dizisi)1993
– Üçüzler (Aynur) (Sinema Filmi)1993
– Lakap Sev Beni (Zekiye) (Sinema Filmi)1993
– Ana (Başlıca) (TV Dizisi)1991
– Bir Milyara Bir Çocuk (TV Dizisi)1990
– Güzel Bir Gün İçin (Tv Filmi)1989
– Süper Baba (Edalı) (Video)1988
– Hisseli Harikalar Kumpanyası (Prenses Ay Işığı) (TV Dizisi)1988
– Şam Fıstık (Safinaz) (Sinema Filmi)1987
– Çantada Keklik (Video)1987
– Seyyar Kamil (Gülbahar) (Sinema Filmi)1987
– Gönlü Bol (Emine) (Video)1987
– Etme Bulma (Video)1987
– Aile Pansiyonu (Hacer) (Sinema Filmi)1987
– Velvele 86 (Sinema Filmi)1986
– Olacak Öyle (TV Dizisi)1986
– Neşeye Bak Neşeye (Video)1986
– Mavi Muammer 3 / Ölürsün Gülme… (Video)1986
– Lotto Kralı (Ayşe) (Video)1986
– Kocamın Nişanlısı (Seher) (Video)1986
– Kiralık Ev (Ayşe) (Sinema Filmi)1986
– Karım Beni Aldatırsa (Zuhal) (Video)1986
– Karamanın Koyunu (Sinema Filmi)1986
– Huysuz (Video)1986
– Hayroş (Sinema Filmi)1986
– Ağa Bacı (Kadırgalı Leyla) (Video)1986
– Ayşe İle Ali (ayşem) (Ayşe) (Video)1986
– Şendul Şaban (Ayşen) (Sinema Filmi)1985
– Çileli Güvey (Gül’ün Annesi) (Sinema Filmi)1985
– Yeter Be (Fatma) (Sinema Filmi)1985
– Uyanıklar Dünyası (Ayşe) (Sinema Filmi)1985
– Sarı Öküz Parası (Bilonun Hanımı) (Sinema Filmi)1985
– Mavi Muammer 2 / Silahtan Ödüm… (Video)1985
– Mavi Muammer (Video)1985
– Kızlar Sınıfı Yarışıyor (Sinema Filmi)1985
– Köşeyi Dönenler (Sinema Filmi)1985
– Gazino Bülbülü (Fatma) (Sinema Filmi)1985
– Yoksul Milyoner (Fehamet) (Video)1985
– Deliye Hergün Bayram (Ayşe) (Sinema Filmi)1985
– Bir İlkbahar Sabahı (Video)1985
– Aşık Oldum (İnci) (Sinema Filmi)1985
– Namuslu (Naciye) (Sinema Filmi)1984
– Lodos Zühtü (Selma) (Sinema Filmi)1984
– Kızlar Sınıfı (Ayten Hoca) (Sinema Filmi)1984
– Gırgıriyede Büyük Seçim (Sevim) (Sinema Filmi)1984
– Şekerpare (Peyker) (Sinema Filmi)1983
– Keyifli Kuklalar (Video)1983
– Şıngırdak Şadiye (Dilber) (Sinema Filmi)1982
– Çiçek Abbas (Şükriye) (Sinema Filmi)1982
– Görgüsüzler (Ayşegül) (Sinema Filmi)1982
– Dolap Beygiri (Hacer) (Sinema Filmi)1982
– Hekim Civanım (Şadiye) (Sinema Filmi)1982
– Buyurun Cümbüşe (Zehra) (Sinema Filmi)1982
– Adile Teyze (Ayşe) (Sinema Filmi)1982
– Hababam Sınıfı Allah ’a Ismarladık (Melahat) (Sinema Filmi)1981
– Gırgıriyede Karnaval Var (Sevim) (Sinema Filmi)1981
– Gırgıriye (Sevim) (Sinema Filmi)1981
– Davaro (Ayşo ) (Sinema Filmi)1981
– Yedi Kocalı Hürmüz (Havva) (TV Dizisi)1980
– Renkli Dünya (Ayşe Güngören) (Sinema Filmi)1980
– Şark Bülbülü (Fethi’nin Kız Kardeşi) (Sinema Filmi)1979
– Hekim (Hemşire Sabahat) (Sinema Filmi)1979
– Neşe Saçan Günler (Nilgün) (Sinema Filmi)1978
– Avanak Apti (Nevin Şenses) (Sinema Filmi)1978
– Şabanoğlu Şaban (Safinaz) (Sinema Filmi)1977
– İbo İle Güllüşah (Nazlı) (Sinema Filmi)1977
– Çöpçüler Kralı (Hacer) (Sinema Filmi)1977
– Seyahatname (TV Dizisi)1977
– Sarmaş Dolaş (Müjgan) (Sinema Filmi)1977
– Hababam Sınıfı Tatilde (Ayşe) (Sinema Filmi)1977
– Gülümseyen Gözler (Fikret) (Sinema Filmi)1977
– Pek Olsun (Ayşe Huyugüzel) (Sinema Filmi)1976
– Tosun Paşa (Zekiye ) (Sinema Filmi)1976
– Süt Kardeşler (Emine) (Sinema Filmi)1976
– Güngörmüşler (Hizmetçi Fatoş) (Sinema Filmi)1976
– Gülşah Minik Anne (Ebe Hanife) (Sinema Filmi)1976
– Arabacının Aşkı (Nahide Şerbet) (Sinema Filmi)1976
– Aile Şerefi (Ayşe) (Sinema Filmi)1976
– Ah Dede Vah Büyükbaba (Alev Sururi Seslendirmesi) (Sinema Filmi)1976
– Vay Anasına (Sinema Filmi)1975
– Televizyon Çocuğu (Recep’in Eşi) (Sinema Filmi)1975
– Hanzo (Feride) (Sinema Filmi)1975
– Hababam Sınıfı (Müsabaka Sunucusu) (Sinema Filmi)1975
– Gariban Şakir (Sinema Filmi)1975
– Delisin (Şaziment) (Sinema Filmi)1975
– Bizim Aile / Merhaba (Feride) (Sinema Filmi)1975
– Bitirimler Sınıfı (Cevriye) (Sinema Filmi)1975
– Bir Araya Gelemeyiz (Neriman Kıraç) (Sinema Filmi)1975
– Ve Silahlara Veda (Sinema Filmi)1966