Arthur Koestler biografisi
Arthur Koestler, Araştırma – İnceleme, Bilim, Bilim Tarihi kategorilerinde eserler yazmış popüler bir yazardır.
Arthur Koestler, 5 Eylül 1905 tarihinde Budapeşte, Macaristan ’da doğmuştur. Annesi, Adele Koestler ve babası Henrik Koestler, Kuzey Macaristan’a göçmüş bir Rus yahudisiydi. Babası Henrik Kösztler sanayici idi ve pek fazla icada da imza atmıştı. Kösztler ailesi 1919 yılında bir süreliğine Viyana ’ya taşındı. Arthur Koestler, Viyana ’da elektroteknik ve psikoloji eğitimi görmeye başladı.
Arthur Koestler, 1926 ’da 21 yaşında iken bir Yahudi devleti kurulması planlanan Filistin ’e gitti. Bir gazeteci olarak o bölgede röportajlar yaptı, gelişmelerle ilgili haberler hazırladı. “Irak Kralı I. Faysal ile görüşme yapan gazeteci” olarak ün saldı.
1929 yılında Paris ’e dönen Arthur Koestler, bir dönem Fransa ’da yaşadı ve daha sonra da 1931 ’de Almanya ’ya taşındı. Almanya siyasi çalkantılar yaşıyordu. Kuvvetli bir sol ve sendikal hareket vardı ve karşı da faşizm gelişiyordu. Kösztler Alman Komünist Partisine aza oldu. Arthur Koestler iyi bir muhabir olarak her yeniliğin içinde yer almak ve onunla ilgili izlenimlerini okuyucuya ulaştırmak isteyen mükemmel bir gazeteciydi. 1931 yılında Zeplin uçağıyla kutuplara gitti. Arkasından da o zamana değin kapalı bir kutu olan Sovyetler Birliğine gezi etti. Gördüklerini ve izlenimlerini okurlarına anlattı. Ancak gördüğü gerçekler ve kitaplarda olan idealler arasındaki uçurum onu düş kırıklığına uğrattı.
1933 yılında Budapeşte ’ye döndü. Aradan geçen zaman içinde Viyana ’dan Budapeşte ’ye taşınan anne babasını ziyaret etmek istiyordu. Budapeşte ’de ünlü şair Attila József ve yazar Frigyes Karinthy ile tanıştı. 1934-1939 yılları arasında Londra ’da ansiklopedi yayınlayan bir kitapevinde çalıştı. Ancak bu zaman içinde merkezi Paris ’te olan Dünya Anti Faşistler Merkezinde de bakımlı olarak faaliyette bulundu.
Roman, gazete yazıları, sosyal felsefe eserleri ve bilim alanında kitaplar yazan Arthur Koestler, 1931 yılında Almanya Komünist Partisine katıldı fakat yedi yıl daha sonra, 1938 yılında Birleşmiş Krallık‘a göç edince Komünist Partisinden ayrıldı. 1940’ların sonlarına dürüst en meşhur İngiliz anti-komünistlerinden biri oldu.
İspanya iç savaşında (1936-1939) bir gazeteci olarak General Francisco Franco ’nun karargâhına girmeyi başardı. Ve yaptığı röportajlarla General Francisco Franco ’nun Almanlar ve İtalyanlar kadar nasıl desteklendiğini delilleriyle birlikte ifşa etti. Ancak bu meslek ona pahalıya mülk oldu. Daha İspanya ’da iken yakalandı ve vefat cezasına mahkûm edildi. İspanya zindanlarında üç ay geçirdi. Ve hapis anılarını daha sonra “İspanya ’da vefat” adlı kitabında yayınladı. Bu işlem onun aynı zamanda komünist hareketten uzaklaştığı süreç de oldu. Milletlerarası baskılar ve protestolar sonucunda 100 gün daha sonra serbest bırakıldı.
Arthur Koestler 1938 yılında komünist hareketle bütün bağlarını kopardı ve antikomünizmin en donanımlı düşünsel temsilcisi haline geldi. Bir yazar ve hatip olarak çalışmalarında Bolşevizm karşıtlığını fazla açık ve net açıklama etti. 1939 yılında yayınlanan “Gladyatörler” adlı romanında Spartaküs ayaklanmasından yola çıkarak bir devrimin yardımsever olup olamayacağı sorularına cevap aradı. II. Dünya savaşında İngiliz ordusu saflarında savaşa katıldı.
1945 yılında yayınlanan “Gün Ortasında Karanlık” romanı dünyaca ün sahibi olmasına niçin oldu. Romanda Sovyetler Birliği ’nin ilk dönemlerinde Josef Stalin koşullarında devrimin eski tüfeklerinden Rubashov ’un hayatı üzerinden anlatılan diktatörlük tasviri büyük ses getirdi. Roman 20. yüzyılın en manâlı siyasi romanları aralarında yer aldı.
1948 yılında İngiliz vatandaşlığına geçti.
1950’ler her tarafında da faal olarak siyasete sürekli Arthur Koestler ’in Sovyetler’de 1930’lardaki tasfiyeleri anlatan Gün Ortasında Karanlık romanı Stalinizmin kurgusal temsili olarak George Orwell‘ın 1984 romanı ile birlikte anılır. “Gün Ortasında Karanlık” adlı romanı bir döneme damgasını vuran Sovyetler Birliği ’nin eleştirisi olarak yazılı olsa da tüm bütüncül toplumsal sistemlere karşın ağır bir edebi yanıttır.
Arthur Koestler ’in 13. Kabile adlı araştırmasında ise Aşkenaz Yahudilerinin tarih sahnesinden silinmiş olan Hazar Türkleri olduğu savını ortaya atmıştır. Bu tez bilimsel çevrelerde halen tartışılmaktadır. Keza Britannica Ansiklopedisi için de maddeler yazmıştır.
1954 sonrası dünyada vefat cezasının kaldırılması için başlatılan kampanyaların ön saflarında yer aldı. daha sonra da 1956 ayaklanmasının peşinde Macaristan ’daki aydınlar için süren dayanışma hareketlerinin en önündeydi. Batı ülkelerine kaçan Macar aydınlarıyla ilişki kurdu, onlara asistan oldu.
Arthur Koestler, pat diye fazla lisan konuşur ve bu dillerden yazınsal olarak da yazardı. İlk üç kitabı sahiden üç öbür dilde yayınlandı. “Gladyatörler” Macarca, “Gün ortasında karanlık” Almanca ve “Ulaşma ve yola çıkma” ise yazan göre İngilizce olarak kaleme alınmıştı. Esas dili olan Macarcanın dışarıda İngilizce, Almanca, İbranice, Fransızca da konuşuyor ve yazıyordu.
Hayatının daha ileri aşamalarında politikadan uzaklaştı, esrarengiz ve insani duygularla ulaşılamayan süreçlere alaka duymaya başladı. bu nedenle de Hindistan ve Japonya ’ya gitti, doğu felsefelerini araştırdı.
Evlilikleri :
1.eşi: Dorothy Ascher (e. 1935–1949)
2.eşi: Mamaine Koestler (e. 1950–1952)
3.eşi: Cynthia Jefferies (e. 1965–1983)
Parkinson ve kan kanseri hastası olan Arthur Koestler, 55 yaşındaki ve bir hastalığı olmayan karısı Cynthia Koestler ile birlikte 1 Mart 1983 tarihinde İngiltere ’nin başşehri Londra ’da 78 yaşında intihar ederek yaşamına son vermiştir.
Arthur Koestler ’in bugün Budapeşte ’nin VI. Bölgesinde bir heykeli vardır.
Ödülleri :
1968 – Sonning Ödülü
Kitapları :
1939 – Gladyatörler
1940 – Gün Ortasında Karanlık (Darkness beygir Noon)
1943 – Ve Hür
1949 – Mağlup Olan İlah (Arthur Koestler-Andre Gide–Richard Wright)
1959 – Uyurgezerler: İnsanın Değişen Âlem Görünüşünün Bir Tarihi
1963 – Espri yaratma eylemi
1967 – 13. Kabile
1968 – Toprağın Tortusu
1970 – İspanya’da Ölüm Güncesi
1973 – Haçsız Haçlılar
1973 – Sıfır ve Sonsuzluk
2007- Geliş ve Gidiş
2001 – Militanlar