Arif Sağ biografisi
Milletvekilliği görevi de yapmış olan Türk müziğinin sanatkâr yorumcusu, bağlama virtüözü.
Arif Sağ, 1945 yılında Erzurum‘un Aşkale ilçesi Dağlı Köyü’nde dünyaya geldi. 3-4 yaşlarından itibaren kendisini babasının değirmeninde buldu. Müzikle ilk tanışması da orada oldu. Sanatkâr bu süreci şöyle anlatır;
“Tek bir ses, suyun sesi. Su altta pervanelere vurur. Pervanenin dönerken çıkardığı ses ve diğer taraftan iki taşın birbirine sürtmesinin sesi birbirine karışır. O sesi değiştiren tek yabancı unsur vardır. O da kocaman, şakşak denen ağaçtır. Ağacın üzerine ayakkabı çakarlar. Taş döndükçe ona sürter, ara sıra taşın çakılları layık, şangır şungur sesler çıkarır. Yani düz sesi bir ritimle, değişik seslerle bozar. Değirmende bu sesleri aralıksız dinlemek zorundasınız. Taşlar devamlı döner ve şakşak dediğimiz ağacın üstündeki o nalların sesi değirmen taşına müzikte duyduğun ritmi verir. Ve orada hayal kurarsın, rüya görürsün… Orkestralar yönetirdim orda kendimce. Müziği ben oradan hatırlıyorum. Müziğe kafamı taktığım, müzikle diyalogu kurduğum yıllar o senelerdir…”
Değirmentaşı ve su sesinin uyumu Arif Sağ’ın dinlediği ilk orkestraydı. 5 yaşında kavalla, 6 yaşında ise gramofon ve plakla tanıştı. Bağlamayla 7 yaşında iken Erzincan’da Bez Dede‘nin dükkanında tanıştı. Bu dükkan Davut Sulari, Aşık Kalıcı, Ali Ekber Çiçek, Aşık Beyhani, Kemter Yusuf gibi nice ustaların yetişmesinde öncü olmuştu. 14 yaşına dek aşıklık geleneğini öğrenip deyişler söylemeye başlayan sanatçı, sonraki yıllarda İstanbul’a geldi ve Aksaray Musiki Cemiyeti‘nde Haykırma Tüfekçi‘nin öğrencisi oldu.
Bu dönemlerde müzikal altyapısını oluşturma dönemiydi. 1960 ve 70’li yıllar Arif Sağ için müzikte arayış yıllarıydı. Arif Sağ’ın, bu dönemin toplumsal hareketlerinin müzikle bağdaşan yanlarından fazla, piyasadaki ve devlete ait kurumlardaki müzik uygulamalarına yük verdiği söylenebilir. İlk plağı “Gafil Gezme Başı Dönen Bir Gün Ölürsün“ü bu dönemde, 1963’te çıkarmıştı. 1965’de İstanbul Radyosu‘na bağlama sanatçısı olarak girdi.
Bu yıllarda Sağ’ın piyasadaki faaliyetleri de devam etmekteydi. Arif Sağ 45’lik plak dönemi olarak adlandırılan ve takriben 20 sene devamlı bu sürecin en aydınlık simalarındandı. Bu süreçte 45’in üstünde plak, 200’ün üstünde beste yaptı. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş sanatçılara bağlamasıyla eşlik etmesinin yanına, – tekrar bu dönemde- bestelerini de pek fazla sanatçıya verdi. Yapılan müzik bugünkü terminolojiyle bir nesil arabesk- fantazi benzeriydi; bestelerinde ise yerel motifleri çok sık kullandı.Bu da onun ırk müziğinden kopamadığı gerçeğinin bir başka göstergesiydi.
1975’de kurulan “İstanbul Devlet Türk Müziği Konservatuarı“na “öğretim üyesi” olarak giren Arif Sağ, ahali ve bağlama konusundaki akademik çalışmalarını da bu dönemde başlattı. 1982’de konservatuardan ayrıldı, kendi adına “Arif Sağ Müzik Evi“ni kurdu. bu arada Musa Eroğlu, Muhlis Nehir ve Yavuz Top gibi bağlamanın öteki ustalarıyla Muhabbet serisinin irlikte egzersiz, beş albüm ortaya çıkardı.
1982 yılında İstanbul Şan Tiyatrosu‘nda birincil “Bağlama Resitali“ni verdi. Sonrasında bu dönemlerde Avrupa’nın bir fazla ülkesi ile Uzakdoğu’da (Japonya‘da) ahali müziğimizi ve ırk çalgımızı tanıtıcı araştırmalar yaptı.
Ülkemizde müzik alanında kişisel renklere ve üstün yeteneklere sık rastlanmasına rağmen, bağlama çalgısında bir ekol yaratan ressam sayısı parmakla sayılacak dek azdır. İşte bunlardan birisi ve -şimdilik – sonuncusu Arif Sağ‘dır. Bağlamaya teknik bakımdan etken olduğu dek Arif Sağ’ın icrası, yerel tavırlar, repertuar ve duygu bakımından da zenginliklerle doludur. halk ve bağlama alanında eşsiz arayışlarını yoğunlaştırarak sürdüren Arif Sağ, bir dönem (1987-1991) mecliste “milletvekili” olarak yer alan birincil sanatçıdır.
14 Aralık 1987 – 20 Ekim 1991 tarihleri aralarında 18. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nde milletvekili olarak ödev yaptı.
2 Temmuz 1993‘te Madımak otelinde gerçekleşen Sivas Katliamı’ndan sağ kurtulmuştur.
5 Mayıs 1996’da Almanya Cumhurbaşkanı Roman Herzog‘un desteği ile Köln Flarmoni Orkestrası ile Köln Flarmoni Salonu‘nda verdiği konserle Anadolu müziğinin batıya tanıtılmasına önemli katkıları oldu.
1996 yılında Köln Senfoni Orkestrası eşliğinde Erdal Erzincan ve Erol Aydınlık‘la birlikte Köln’de verdiği konser büyük ilgi gördü ve tekrar benzer yıl Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen özel ödülü aldı. Arif Sağ, sazında glan Anadolu Aleviliği’nin “aşık-ozan” geleneği ortamında yaşayarak yetişti.
Erdal Erzincan ile birlikte iki ciltten oluşan Bağlama Metodu adlı kitabın yazarıdır.
Son olarak 21. 01. 2000 – 05. 02. 2000 tarihleri arasında, İspanya’nın ünlü Flamenko gitaristi Toma Tito ile Avrupa’nın 12 ayrı şehrinde konserler vererek bağlamanın yurt dışında tanınmasını ve hak ettiği övgüyü almasını sağladı.
Arif Sağ, 1970 yılında Yıldız Bayşu ile evlendi. Tolga Sağ ile Aslı Sağ adlarında iki çocuk babasıdır. Eşi Yıldız Bayşu,“Sevemedim Kara Gözlüm” adlı eserin bestecisi Abdullah Nail Bayşu ’nun kızıdır. Eşi Yıldız bayan 18 Ekim 2016 tarihinde İçerenköy ’deki Bayındır Hastanesi ’nde kanser tedavisi görmekte iken vefat etti.
17 Mayıs 2017 tarihinde Akciğer kanseri teşhisi konulan Arif Sağ, çare bakmak amacı ile hastaneye yatırıldı. Hastanede yapılan kontrollerinde Arif Sağ’ın beyninde ve akciğerinde ur olduğu saptama edilmiş ve beynindeki tümör başarılı bir operasyonla alınmıştır.
Kitapları :
2009 – Bağlama Metodu (Erdal Erzincan ile birlikte)
Albümleri :
Gurbeti Ben mi Yarattım? (1981)
İnsan Olmaya Geldim (1983)
Muhabbet 1-5 (Muhlis Nehir, Musa Eroğlu ve Yavuz Top ile birlikte) (1983-1989)
Halay (1988)
Duygular Dönüştü Söze (1989)
Türküler Yalan Söylemez (1990)
Biz İnsanlar – Kerbela (1990)
Resital 1 (Musa Eroğlu ile birlikte) (1990)
Ben Çaldım Siz Söyleyin (1991)
Halaylar ve Oyun Havası (1992)
Direniş (1993)
Umut (1995)
Seher Yıldızı (Belkıs Akkale ile birlikte) (1996)
Concerto for Bağlama (1998)
Golden Bağlama with The İstanbul State Symphony Orchestra (Erdal Erzincan ve Erol Parlak ile birlikte) (1999)
Dost Yarası (2002)
Davullar Çalınırken (2005)
Anadolu Döktürmeleri (2006)
Ezo Gelin – Dizi Müziği (2007)
Şekeroğlan – Saz ile Oyun Havaları (2011)