Aleksandr Soljenitsin biografisi
1970 yılında Nobel Edebiyat Ödülü verildi.
Aleksandr Soljenitsin, 11 Aralık 1918 tarihinde Kislovodsk, Rusya ’da doğmuştur. Kültürlü bir Kazak ailesinden geliyordu. Babası doğumundan önce bir kazada öldüğünden, annesi kadar yetiştirildi. Annesi Taisiya Solzhenitsyna, babası Isaakiy Solzhenitsyn ’dır. Rostovna-Donu Üniversitesi ’nin matematik bölümünü bitirdikten sonra Moskova Devlet Üniversitesi ’nde mektupla edebiyat öğrenimi gördü. 1942 yılında üniversiteden mezun oldu. giderken Orduda topçu olarak atama aldı. 1939-1945 aralarında dört yıl Sovyet ordusunda topçu olarak tahsis yaptı. 1942 yılında yüzbaşı rütbesindeyken İkinci Dünya Savaşı ’na katıldı. Ama 1945 yılında cephedeyken yazdığı mektuplardaki Josef Stalin karşıtı görüşleri nedeniyle tutuklandı ve sekiz sene hapis cezasına çarptırıldı.
Sovyetler Birliği’nin Adolf Hitler‘le anlaşma yolu bulmasının savaşı önleyebileceğini, bu yüzden Sovyet halkının savaştan dolayı yaşadığı yıkımdan Josef Stalin‘in Hitler’den daha pozitif sorumlu olduğunu bahis etti.
Moskova yakınlarındaki bir hapishaneye konulan Soljenitsin, 1950 yılında Kazakistan ’da bulunan Ekibastus ’ta siyasal tutuklular için düzenlenmiş özel bir kampa gönderildi ve üç yıl burada kaldı. Bu kamptan da “istenmeyen kişi” (persona non grata) ilan edilerek 1953 yılında sürgüne gönderildi. Kazakistan ’ın Kok Terek köyünde öğretmenlik yaρmaya başladı. Bu dönemde kansere yakalandı ve bir vakit Taşkent’te tedavi fark etti.
1962’de “İvan Denisoviç’in Yaşamında Bir Gün” adlı kitabını çıkardı. Bu öyküsünün başarısı üzerine kendini ayrıntılarıyla yazarlığa verdi. Soljenitsin, Kruşçev ’in 1964 ’te iktidardan düşmesinden sonradan gier ve baskılarla karşısında karşıya kaldı. 1963 ’te yayımlanan hikaye kitabından sonra yapıtlarının SSCB ’de basılmasına müsade verilmedi. Bunun üzerine yapıtlarını gizli gizli çoğaltıp dağıtmaya başladı.
Bir yıl daha sonra Sovyet Yazarlar Birliği’ne kabul edildi. Ama “Matryonin dvor” ve “Dlya polzı dela” adlı öyküleriyle tekrar partinin hedef tahtası haline geldi. 1966’da yazara ülke dışına çıkma yasağı konuldu ve üç sene sonra Yazarlar Birliği’nden çıkartıldı. 1970 yılında bedel görüldüğü Nobel Edebiyat Ödülü ’nün kendisine politik nedenlerle verildiği bahis edildi ve yeniden SSCB ’ye alınmayacağından çekinerek Stockholm ‘deki ödül törenine katılmadı.
Gulag Ekip Adaları adlı eseri yayımlanır yayımlanmaz Sovyet basınının saldırısıyla karşılaşan Soljenitsin, Batı ’nın gösterdiği büyük ilgiye rağmen tutuklandı ve 12 Şubat 1974 ’te vatana ihanetle suçlandı. Ertesi gün SSCB yurttaşlığından çıkarılarak ülke dışına sürüldü. 1974 yılında Sovyet hükümeti tarafından vatandaşlıktan çıkarıldıktan sonradan hudut dışı edildi. İsviçre ’ye yerleşen Soljeoitsin, 1974 Aralıkta İsveç ’e artan bir şekilde 1970 ’te kendisine verilmiş olan Nobel Edebiyat Ödülü ’nü aldı.
İki yıl İsviçre‘de kaldıktan sonradan 1976 yılında Amerika Birleşik Devletleri‘ne göç etti. Vermont ’taki bir çiftliğe yerleşti.
İsviçre ve ABD ’de geçirdiği sürgün yıllarından sonra Mihail Gorbaçov, yazarın vatandaşlık haklarının geri verilmesi gili kararı 1991 yılında resmi olarak kaldırttı. Aleksandr Soljenitsin, 1994 yılında Rusya’ya döndü.
Komünizm dönemi Rusyasını anlattığı Gulag Takımadaları, çoğu otoriteye tarafından Komünizmin sonunu getiren eserdir. Paris‘te yayınladığı üç ciltlik Gulag Takımadaları birinci cildini 1973’te, iki cildi 1975’te, üçüncü cildi de 1976’da yayımlandı.
Aleksandr Soljenitsin, 1973 yılında Natalya Reşetovskaya ile evlendi ölene kadar evli kaldı.
2007 yılında Rusya devlet başkanı Vladimir Putin kendisine ödül verdi.
Aleksandr Soljenitsin, 3 Ağustos 2008 tarihinde Moskova, Rusya ’da 90 yaşında ölmüştür.
Kitapları :
1962 – İvan Denisoviç’in Yaşamında Bir Gün
1962 – Nedenin İyiliği İçin
1968 – Kanser Koğuşu
1968 – İlk Çember
1969 – Aşk Kızı ve Masum
1971 – 13 Numaralı Koğuş (Kanserliler Pavyonu)
1971 – Ağustos 1914
1973 – Gulag Takımadaları 3 cilt
1974 – Prusya Geceleri
1974 – Aleksandr İsaevich Soljenitsin, Sovyet Liderlerine Bir Mektup, Collins: Harvill Press
1975 – Meşe ve Buzağı
1975 – Lenin Zürih’te
1980 – Ölümcül Risk: Sovyet Rusya ve Amerika’ya Tehditler Konusundaki Yanlış Kavramlar
1983 – Kasım 1916
1983 – Başarı Kutlamaları
1983 – Mahkûmlar
1990 – Rusya’nın Her Tarafta İnşa Etmek
1992 – Rusya Nasıl Kurtulur?
1995 – Mart 1917
1995 – Nisan 1917
1995 – Rus Sorunu
1997 – Görünmez Müttefikler
2000 – Rojeke İvan Denisoviç (İvan Denisoviç’in 1 günü)
2000 – Kreçetovka İstasyonu’nda Bir Olay / Matriyona’nın Evi
2003 – 200 Sene Defalarca beraber: 1772’den İtibaren Rus-Yahudi İlişkileri Üstüne
Aleksandr Soljenitsin Sözleri :
İnsanların ellerinden her şeylerini almadığınız sürece şeyini çaldığınız lahza sizin tesir alanınızdan çıkar. O bundan böyle bağımsızlık olmuştur. / Aleksandr Soljenitsin
Doğruya eklediğiniz her şey, doğruluğu eksiltir. / Aleksandr Soljenitsin
Fazla eski çağlardan beri cesaretsizliğin, sonun başlangıcı olarak kabul edildiğini söylemeye gerek var mı acaba. / Aleksandr Soljenitsin
Bir çığlık bir çığ meydana getirir. / Aleksandr Soljenitsin
İnsan mezardan dönemez lakin hatadan dönebilir. / Aleksandr Soljenitsin